‘De meest fundamentele crisis is het politieke crisisbeleid’
11.11.11 publiceert kritisch rapport over crisisbeleid
29 september 2022
Oorlogen, klimaatrampen en economische crisissen met de covidpandemie op de achtergrond. Zelden waren de internationale uitdagingen zo groot. Alleen: politici slagen er niet om problemen bij de wortels aan te pakken, dat stelt koepel van internationale solidariteit 11.11.11 in een nieuw rapport. ‘Als het brandt, moet je blussen. Dat betwist niemand, maar de focus op de eigen achtertuin maakt problemen alleen maar groter’, aldus directeur Els Hertogen.
We slepen we ons van crisis naar crisis, of eerder we laten ze ons overkomen. In haar trendrapport schetst 11.11.11 hoe de opeenvolgende crisissen de geboekte vooruitgang van de afgelopen decennia wegvagen. Hoe langer problemen zoals de klimaatcrisis en economische instabiliteit vrij spel krijgen, des te hoger de prijs oploopt, in geld en in mensenlevens. Wereldwijd worden er steeds meer mensen in extreme armoede geduwd in 2022. De teller staat inmiddels al op bijna 700 miljoen mensen. In vele landen, zowel in hoge- als lage-inkomenslanden, is het verschil tussen arm en rijk in dertig jaar nooit zo groot geweest.
‘De meest fundamentele crisis is eigenlijk die van het politieke crisisbeleid. Gewone mensen zijn keer op keer de dupe.’
‘De meest fundamentele crisis is eigenlijk die van het gebrekkige politieke crisisbeleid’, zegt 11.11.11-directeur Els Hertogen. ‘Onze gevaarlijke afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, de steeds instabielere klimaattoestand en de nood aan internationale oplossingen kondigen zich al lang aan. Het politieke onvermogen in ons land om het systeem te veranderen werkt averechts. Gewone mensen zijn keer op keer de dupe.’
Oplossingen beperken zich niet tot de eigen achtertuin. Toch trappen beleidsmakers volgens de analyse van 11.11.11 iedere keer in diezelfde val, denk aan de vaccinatieongelijkheid en de lapmiddelen waarmee nu ook de energiecrisis wordt aangepakt. ‘Internationale crisissen los je niet op met navelstaarderij. Toch blijven we andere delen van de wereld verwaarlozen. Samenwerken en investeren in een betere wereld is geen idealisme, het is een noodzaak. Ons lot is onlosmakelijk verbonden met elkaar’, aldus Els Hertogen.
Averechts crisisbeleid
Bovendien beperkt het Belgische beleid zich al te vaak tot oplapwerk. ‘Neem nu de overstromingen vorig jaar. Wanneer overstromingen hele dorpen wegvagen en mensen op straat belanden, schuif je alles uiteraard aan de kant om oplossingen te vinden’, zegt Hertogen. ‘Maar als je tegelijkertijd de wortels van de klimaatcrisis niet aanpakt, voer je op de lange termijn gewoon dom beleid.’
In diezelfde optiek zien we in België op tien jaar tijd ruim meer dan een verdubbeling van het aandeel van humanitaire ondersteuning binnen de ontwikkelingssamenwerking. Gezien de groeiende noden is een toename in absolute cijfers een goede zaak. Als het brandt, moet je blussen, bevestigt 11.11.11. Maar gezien de totale Belgische ontwikkelingssamenwerking niet toenam, blijft het beleid steeds meer vaststeken in permanente crisismodus.
Mensenrechten zijn geen menukaart
Verder brengen de experten van 11.11.11 de selectiviteit aan waarop Europese beleidsmakers solidariteit toepassen in kaart. Terwijl de grenzen wijd opengingen voor Oekraïners, werden vluchtelingen met een andere nationaliteit en vooral met een andere huidskleur tegengehouden aan de Europese buitengrenzen.
‘Wanneer niet-witte mensen aan bommen willen ontsnappen, worden ze onthaald met gewelddadige pushbacks. Dat is de schaamteloze realiteit anno 2022.’
‘Wanneer mensen met een niet-witte huidskleur aan bommen willen ontsnappen worden ze onthaald met gewelddadige en illegale pushbacks. Dat is de schaamteloze realiteit anno 2022’, stelt Els Hertogen. ‘Oorlog is oorlog. Het recht op een veilige thuis is universeel. Toch behandelen onze beleidsmakers die fundamentele rechten als een menukaart waaruit ze kunnen kiezen wanneer het hen even uitkomt.’
Hoopvolle signalen
Toch schuift 11.11.11 in het aanzicht van de wereldwijde instabiliteit sprankels hoop naar voren in haar trendrapport. Zo zijn er tal van activisten en changemakers die nieuwe ideeën en praktijken aanreiken, meestal tegen het establishment in.
Terwijl de Europese Unie de tijdelijke vrijgave van vaccinpatenten bleef blokkeren, namen Afrikaanse landen het heft in eigen handen. Samen met een kleine coalition of the willing van Westerse landen, waaronder België, en de Wereldgezondheidsorganisatie startten ze met het kraken van de code van een vaccin om er zelf te produceren, tegen de machtige farmalobby in.
Maar ook individuen kunnen het verschil maken. Jongeren die de straten op trekken om de klimaatcrisis te bestrijden komen daarbij al snel in gedachten. Maar ook de manier waarop mensen elkaar vandaag nog steeds helpen in de nasleep van de overstromingen in ons land of hun huis openstellen voor oorlogsvluchtelingen.
‘Zolang we de systeemfouten negeren, hollen we van crisis naar crisis. De middelen zijn er, de kennis is er, de mensen zijn er. Nu de politieke wil nog om radicaal voor structurele oplossingen te kiezen’, aldus Els Hertogen.
11.11.11 publiceert kritisch rapport over crisisbeleid
PDF - 5.9 Mb
Onze experts, waaronder directeur Els Hertogen, zijn beschikbaar voor verdere toelichting en interviews.
